Asian Film Awards to nagrody, mające stanowić przeciwwagę dla zachodnich nagród filmowych i promować azjatyckie kino - to autorskie i to szukające wielomilionowych widowni. Śledzimy je z uwagą - to świetny punkt wyjścia dla poznawania azjatyckich kinematografii, wskaźnik trendów, które pojawiają się na tych rynkach i probierz sympatii widzów.  Od kilku lat Pięć Smaków współpracuje z Akademią Azjatyckich Nagród Filmowych - z listy nominowanych filmów wybieramy do festiwalowego programu najciekawsze propozycje, pokazujące szeroki przegląd tego, co budzi gorące dyskusje, zachwyca widzów i odbija echem nastroje społeczne. Jakie filmy znalazły się w tym prestiżowym gronie po tym dziwnym, pandemicznym roku? Jakich autorów szczególnie ceni międzynarodowy komitet selekcjonujący kandydatów? Jak w ich wyborach odzwierciedlają się polityczne napięcia azjatyckiego kontynentu?  Nie dziwi, że w nominacjach szczególnie silną pozycję zajmuje kino chińskojęzyczne, które w ostatnich latach wyjątkowo rośnie w siłę. Poświęcamy mu w ramach odcinka szczególną uwagę - zwłaszcza, że decyzje, podejmowane dziś odnośnie kina przez chińskie władze, będą miały szerokie i daleko idące konsekwencje nie tylko w Państwie Środka.    Więcej informacji o sekcji Asian Cinerama na 15. Pięciu Smakach   Filmy odcinka:  The Battle at Lake Changjin, reż. Chen Kaige, Tsui Hark, Dante Lam, Chiny 2021 The Book of Fish, reż.  Lee Joon-ik, Korea Południowa 2021 The Call, reż.  Lee Chung-hyun, Korea Południowa 2020 Cliff Walkers, reż. Zhang Yimou, Chiny 2020 Dear Tenant, reż. Cheng Yu-chieh, Tajwan 2020 Deliver Us from Evil, reż. Hong Won-chan, Korea Południowa 2020 The Eight Hundred, reż. Guan Hu, Chiny 2020 Kamyki / Pebbles, reż. P. S. Vinothraj, Indie 2021 Labirynth / Churuli, reż. Lijo Jose Pellissery, Indie 2020 Limbo, reż. Cheang Pou-soi, Hongkong 2021 Little Big Women, reż. Joseph Hsu, Tajwan 2020 Milczący las / Silent Forest, reż. Ko Chien-nien, Tajwan 2020 My Missing Valentine, reż. Chen Yu-hsun, Tajwan 2020 One Second, reż. Zhang Yimou, Chiny 2020 Pod otwartym niebem / Under the Open Sky, reż. Miwa Nishikawa, Japonia 2020 Równowaga / A Balance, reż. Yujiro Harumoto, Japonia 2020 Sister, reż. Yin Ruoxi, Chiny 2020 Space Sweepers, reż. Jo Sung-hee, Korea Południowa 2021 True Mothers, reż. Naomi Kawase, Japonia 2020 Uczeń / The Disciple, reż. Chaitanya Tamhane, Indie 2020 Voice of Silence, reż. Hong Eui-jeong, Korea Południowa 2020 W pętli ryzyka i fantazji / Wheel of Fortune and Fantasy, reż. Ryûsuke Hamaguchi, Japonia 2020 Wciąż tańczymy / The Way We Keep Dancing, reż. Adam Wong, Hongkong 2020 A Writer's Odyssey, reż. Lu Yang, Chiny 2020 Żona szpiega / Wife of a Spy, reż. Kyoshi Kurosawa, Japonia 2020 

Azja kręci. Podcast filmowy

Azja Kręci, odcinek 36: Nominacje do Asian Film Awards, czyli czym żyje świat kina w Azji

Pema Tseden to jeden z najciekawszych i najbardziej wyrazistych głosów współczesnego kina. Pierwszy Tybetańczyk, któremu udaje się realizować filmy we własnym regionie i języku - ale też twórca obdarzony wyjątkową wrażliwością na przewrotne metafory, nieoczywiste piękno i filozoficzne paradoksy kryjące się w prozie egzystencji.  Z okazji kinowej premiery jego "Jinpy", który trafi do kin 24 września, na VOD Pięć Smaków w Domu można poznać również dwa inne filmy mistrza, tworzące razem swoistą tybetańską trylogię. W 35. odcinku podkastu rozmawiamy o dzisiejszej rzeczywistości Tybetu i jego miejscu w chińskiej strategii rozwoju państwa, a także o trudnej historii kina tego regionu. Przede wszystkim przyglądamy się jednak twórczości samego Tsedena i jego fascynującej drodze z tybetańskich stepów na światowe festiwale.    Tybetańska trylogia Pemy Tsedena na VOD Pięć Smaków w Domu    Pema Tseden Urodzony w 1969 roku tybetański reżyser, pisarz i scenarzysta. Pierwszy Tybetańczyk, który ukończył prestiżową Akademię Filmową w Pekinie. Jego pełnometrażowy debiut, "The Silent Holy Stones" był pierwszym filmem zrealizowanym w języku tybetańskim, z ekipą filmową w całości złożoną z Tybetańczyków. Jego filmy pokazywane i nagradzane były na wielu międzynarodowych festiwalach, między innymi w Bangkoku, Tajpej, Locarno, Hongkongu, Tokio i Wenecji. Opublikował ponad 50 pisanych zarówno w języku tybetańskim jak i mandaryńskim opowiadań i powieści, które doczekały się przekładów na wiele języków.   Filmy odcinka  Balon / Qi qiu / Balloon, reż. Pema Tseden, Chiny 2019 Dreaming Lhasa, reż. Tenzin Sonam, Ritu Sarin, Indie, Wielka Brytania 2005 Jinpa / Zhuang si le yi zhi yang, reż. Pema Tseden, Chiny 2018 Old Dog / Khyi rgan, reż. Pema Tseden, Chiny 2010 Poszukiwana / Xunzhao zhimei gengdeng / The Search, reż. Pema Tseden, Chiny 2009 Puchar Himalajów, reż. Khyentse Norbu, Bhutan, Australia 1999 The Sacred Arrow / Yangdar, reż. Pema Tseden, Chiny 2014   The Silent Holy Stones / Lhing vjags kyi ma ni rdo vbum, reż. Pema Tseden, Chiny 2005 Tharlo, reż. Pema Tseden, Chiny 2015 Windhorse, reż. Paul Wagner, Thupten Tsering, Stany Zjednoczone 1998 

Azja Kręci, odcinek 35: Pema Tseden - współczesne oblicze Tybetu

Ostra bójka na ręce i nogi w autobusie pędzącym ulicami San Francisco oraz epicka bitwa, której stawką są losy świata, z użyciem smoków i łuków w mitycznej krainie Ta Lo... Jak konwencje chińskiego kina o niezwykłych wojownikach łączą się ze spektaklem rozgrywanym przez amerykańskich superbohaterów? I czy tak naprawdę te światy spotykają się po raz pierwszy? W 34. odcinku podkastu rozmawiamy, nietypowo, o filmie hollywoodzkim, który właśnie podbija światowe kina. "Shang-chi i legenda dziesięciu pierścieni" Destina Daniela Crettona to 25. odsłona uniwersum Marvela, ale dopiero pierwsza, której (super)bohater jest azjatyckiego pochodzenia. Twórcy zadali sobie dużo trudu, aby poznać elementy chińskiej kultury i odwzorować je w filmie. Czy to się udało i jak reagują widzowie pochodzenia azjatyckiego? Dlaczego Shang-chi powinien tak naprawdę pojawić się wcześniej? W podkaście sprawdzamy, co udało się twórcom, a nad czym mogli jeszcze popracować; zastanawiamy się nad azjatycką genezą superbohaterskich blockbusterów, i przyglądamy się konwencjom kina sztuk walk, wykorzystanym przez twórców "Shang-chi". Gościem specjalnym odcinka jest publicystka popkulturowa, specjalistka od marvelowskiego uniwersum, Kaja Klimek - @kajutex!

Azja Kręci, odcinek 34: Shang-chi - Azja, Hollywood, blockbustery. Kim byli pierwsi superbohaterowie?

Seria o wędrującym samuraju, który nie zabija, Kenshinie Himurze, to cykl cieszący się ogromną popularnością od momentu powstania. Dziś "Rurouni Kenshin" to mangi, anime, gry wideo, spektakle teatralne i pięć filmów aktorskich - z których dwa, zrealizowane z ogromnym rozmachem, doczekały się premiery tej wiosny.  Historie o samurajach to jeden z najważniejszych filarów japońskiej popkultury, a kino przez lata odgrywało ogromną rolę w budowaniu mitologii honorowych wojowników. Porywające historie o etosie walki, relacjach władzy, stawaniu w obliczu śmierci przez dekady ewoluowały, łącząc tradycje kina chanbara z najróżniejszymi gatunkami. Doskonałym medium dla sprawdzania pojemności gatunku stało się anime, gdzie samuraje mogli stawać się wampirami czy wędrować przez futurystyczne światy.  Rurouni Kenshin jest dzieckiem lat 90., jednak kolejne sukcesy sagi w XXI wieku pokazują, jak żywotna jest samurajska legenda i w jak ciekawy sposób może splatać się z aktualnymi dylematami japońskiego społeczeństwa. W nowym odcinku podkastu rozmawiamy o fenomenie tego bohatera, dzielimy wrażeniami z seansów "Rurouni Kenshin: The Final" i "Rurouni Kenshin: The Beginning" i zastanawiamy, jaką rolę samuraje dziś pełnią w japońskiej kulturze.  Filmy odcinka Rurouni Kenshin: Origins / Rurôni Kenshin: Meiji kenkaku roman tan, reż. Keishi Otomo, Japonia 2012 Rurouni Kenshin: Kyoto Inferno / Rurôni Kenshin: Kyôto taika-hen, reż. Keishi Otomo, Japonia 2014 Rurouni Kenshin: The Legend Ends / Rurôni Kenshin: Densetsu no saigo-hen, reż. Keishi Otomo, Japonia 2014 Rurouni Kenshin: The Final / Rurôni Kenshin: Sai shûshô - The Final, reż. Keishi Otomo, Japonia 2021 Rurouni Kenshin: The Beginning / Rurôni Kenshin: Sai shûshô - The Beginning, reż. Keishi Otomo, Japonia 2021 

Azja Kręci, odcinek 33: Rurouni Kenshin - jacy są samuraje w XXI wieku?

Retrospektywa twórczości tajskiego mistrza w ramach 21. Nowych Horyzontów to okazja, by przyjrzeć się jego twórczości na nowo. O wieloletniej, bliskiej współpracy z Weerasethakulem rozmawiamy w nowym odcinku podkastu z Lee Chatametikoolem, montażystą i reżyserem, artystą, który, działając poza światłem reflektorów, wywarł ogromny wpływ na kształt niezależnego kina w Azji Południowo-Wschodniej ostatnich dwóch dekad.  Przegląd filmografii Apichatponga Weerasethakula zaskakująco trafnie wpisuje się w aktualną sytuację na świecie: jego oniryczne, zapętlone fabuły, w których czas ulega dziwnym przemieszczeniom i rozwarstwieniom, wchodzą w dziwny rezonans z rozedgranymi emocjami i zawieszonym czasem pandemicznej rzeczywistości. To również czas, w którym rodzimy kraj reżysera przechodzi burzliwe chwile - a polityczne napięcie i namysł nad sytuacją tajskiego społeczeństwa jest stałym i bardzo ważnym elementem jego twórczości. W naszej rozmowie przyglądamy się relacjom Weerasethakula z jego ojczyzną i regionem, w jakim się wychował, śledzimy kulturowe tropy obecne w jego filmach i przyglądamy warsztatowi pracy.  Specjalnym gościem odcinka jest Lee Chatametikool, który współpracę z mistrzem rozpoczął na planie "Skrajnych żądz" (Blissfully Yours"), gdzie pełnił rolę dźwiękowca, a potem także montażysty. Od tego momentu stał się stałym i bliskim współpracownikiem Weerasethakula, montażystą wszystkich jego kolejnych projektów, w których razem pracują nad charakterystycznym rytmem i hipnotyczną strukturą. Chatametikool pracuje również z innymi reżyserami kina niezależnego - w Tajlandii i całej Azji Południowo-Wschodniej. Ma opinię twórcy o doskonałym wyczuciu materii filmowej i empatii, pozwalającej pracować z różnymi stylistykami i autorskimi koncepcjami.  Obok filmów Weerasethakula, takich jak "Wujek Boonmee, który potrafi przywołać swoje poprzednie wcielenia" (2010) czy "Memoria" (2021) Chatametikool ma w swojej montażowej filmografii "Zwyczajną historię" (2009) i "Gdy zapadnie zmrok" (2016) Anochy Suwichakornpong, "Praktykanta" Boo Junfenga, "Żegnaj, mój synu" (2019) Wanga Xiaoshuaia, "Pop Aye" (2017) Kirsten Tan, "Smak" (2021) Le Bao czy "Roma" (2019) Tran Tranh Huya. Nazwę jego firmy postprodukcyjnej, White Light Post, znaleźć można w napisach końcowych dziesiątek tytułów, podbijających światowe festiwale. Jest również wykładowcą Uniwersytetu Mahidol, a w 2013 roku zadebiutował jako reżyser filmem "Concrete Clouds".    Filmy odcinka:  Choroba tropikalna / Sud pralad / Tropical Malady, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Francja, Niemcy, Włochy 2004 Cmentarz wspaniałości / Rak ti Khon Kaen / Cemetery of Splendour, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Malezja, Korea Południowa, Meksyk, Stany Zjednoczone, Norwegia 2015 Dziesięć lat: Tajlandia / Ten Years Thailand, reż. Aditya Assarat, Wisit Sasanatieng, Chulayarnnon Siriphol, Apichatpong Weerasethakul, Hongkong, Tajlandia 2018 Hua jai tor ra nong / The Adventures of Iron Pussy, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia 2003 Memoria, reż. Apichatpong Weerasethakul, Kolumbia, Tajlandia, Francja, Niemcy, Meksyk, Katar, Wielka Brytania, Chiny, Szwajcaria 2020 Phantoms of Nabua, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Niemcy, Wielka Brytania 2009 Skrajne żądze / Sud sanaeha / Blissfully Yours, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Francja 2002 Światło stulecia / Sang sattawat / Syndromes and a Century, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Francja, Austria 2006 Wujek Boonmee, który potrafi przywołać swoje poprzednie wcielenia / Loong Boonmee raleuk chat / Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives, reż. Apichatpong Weerasethakul, Tajlandia, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Hiszpania, Holandia 2010 

Azja Kręci, odcinek 32: Apichatpong Weerasethakul - kino, duchy, polityka

Wielcy operatorzy azjatyckiego kina to grupa zdecydowanie zbyt słabo reprezentowana, jeśli chodzi o obecność w mediach i filmoznawczych tekstach. Do rzadkości należą wywiady czy analizy stylu wybitnych artystów, których wizji i technicznym umiejętnościom zawdzięczamy szereg arcydzieł światowej kinematografii.  Dostępny na platformie Pięć Smaków w Domu przegląd Azjatyckiego Kina Drogi stał się dla nas pretekstem, by przyjrzeć się wnikliwie dziełom trzech niezwykłych operatorów: Marka Lee Ping-binga, Chunga Mong-honga (znanego pod pseudonimem Nagao Nakajima) oraz Cheng Siu-keunga. Na czym polegała ich rola w tworzeniu unikatowego stylu mistrzów, z którymi współpracowali - takich jak Hou Hsiao-hsien, Johnnie To czy Wong Kar-wai? Gdzie szukać źródeł ich inspiracji - i jakie jest wśród nich miejsce klasycznej sztuki i filozoficznych koncepcji relacji człowieka z otoczeniem? Na co warto zwrócić uwagę, przyglądając się krajobrazom, przemierzanym przez bohaterów filmów?   Przegląd Azjatyckie Kino Drogi na VOD Pięć Smaków w Domu   Filmy odcinka: Dziewczyna z milionem / Hyakuman-en to nigamushi onna / One Million Yen Girl, reż. Yuki Tanada, Japonia 2008 Forteca / Nam-han-san-seong / THe Fortress, reż. Hwang Dong-hyeok, Korea Południowa 2017 Kwiaty Szanghaju / Hai shang hua / Flowers of Shanghai, reż. Hou Hsiao-hsien, Tajwan, Japonia 1998 Millenium Mambo / Qianxi manbo, reż. Hou Hsiao-hsien, Tajwan, Francja 2001 Misja / Cheung foh / The Mission, reż. Johnnie To, Hongkong 1999 Noce Bangkoku / Bangkok Nites, reż. Katsuya Tomita, Japonia, Laos, Tajlandia, Francja 2016 Norwegian Wood / Noruwei no mori, reż. Tran Anh Hung, Japonia 2010 Parking / Ting che, reż. Chung Mong-hong, Tajwan 2008 Podróżnicy i magowie / Magicians and Travellers, reż. Khyentse Norbu, Bhutan 2003 PTU, reż. Johnnie To, Hongkong 2003 Rashomon, reż. Akira Kurosawa, Japonia 1950 Rzeka czasu / Chang jiang tu / Crosscurrent, reż. Yang Chao, Chiny 2016 Rzut na matę / Yau doh lung fu bong / Throw Down, reż. Johnnie To, Hongkong, Chiny 2004 Słońce / Yangguang puzhao / A Sun, reż. Chung Mong-hong, Tajwan 2019 Spragnieni miłości / Fa yeung nin wah / In the Mood for Love, reż. Wong Kar-wai, Hongkong, Chiny 2000 Szerokiej drogi / Yi lu shun feng / Godspeed, reż. Chung Mong-hong, Tajwan 2016 Wygnani / fong juk / Exiled, reż. Johnnie To, Hongkong 2006 Z ostatniej chwili / Dai si gin / Breaking News, reż. Johnnie To, Hongkong 2004 Zabójczyni / Nie Yinniang / The Assassin, reż. Hou Hsiao-hsien, Tajwan, Hongkong, Chiny 2015 Zagubiona dusza / Shi hun / Soul, reż. Chung Mong-hong, Tajwan 2013 

Azja Kręci, odcinek 31: Kino drogi, kino obrazu. Azja w obiektywie mistrzów

Dwie mocne bohaterki i dwie zupełnie odmienne strategie korzystania z bogactwa kulturowego Azji Południowo-Wschodniej. "Raya i ostatni smok" to pierwsza disneyowska historia inspirowana mitologią tego regionu, a wyprodukowana dla Netflixa "Trese" to ekranizacja popularnego filipińskiego komiksu, w którym rzeczywistość współczesnej Manili łączy się z niesamowitymi opowieściami o szamankach, duchach i żyjących w ludzkim świecie potworach.  Azja Południowo-Wschodnia to rejon, w którym przez ostatnie dwie dekady powstało wiele studiów animacji i postprodukcji, pracujących na zlecenia największych wytwórni filmowych świata - z Hollywood, Japonii czy Korei Południowej. Realizuje się tam wiele etapów prac nad światowymi blockbusterami, a najbardziej utalentowani twórcy często migrują, zajmując ważne stanowiska w tychże wytwórniach. Do tej pory bardzo rzadko mieli jednak okazję opowiadać swoje własne historie i pokazywać rzeczywistość, w której na co dzień żyją.  Czy Raya i Trese otworzą światowe ekrany dla fabuł z Azji Południowo-Wschodniej? Czy Disney i Netflix cynicznie zawłaszczają atrakcyjne treści dla własnego zysku? Jak wygląda ich dbałość o autentyczność historii i stwarzanie miejsca dla artystów i artystek z regionu? Na te pytania szukamy odpowiedzi w 30. odcinku podkastu - wraz z naszym gościem specjalnym, Avidem Liongorenem, założycielem niezależnego filipińskiego studia animacji Rocketsheep Studio. To miejsce stworzone z wielkiej miłości do animacji i miejskiej kultury Filipin, które od ponad dekady promuje rodzime treści i tworzy oryginalne animacje dla dorosłych.   FILMY ODCINKA: Raya i ostatni smok / Raya and the Last Dragon, reż. Don Hall, Carlos López Estrada, Stany Zjednoczone 2021 Mulan, reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone 2020 Upin & Ipin, Malezja, seria od 2007 BoBoiBoy, Malezja, seria 2011-2016 BoBoiBoy: The Movie, reż. Nizam Razak, Malezja 2016 The Legend of Muay Thai: 9 Satra, reż.  Pongsa Kornsri, Nat Yoswatananont, Gun Phansuwon, Tajlandia 2018 Barangay 143, reż. Jyotirmoy Saha, Filipiny, seria 2018-2021 RPG Metanoia, reż. Luis C. Suárez, Filipiny 2010 Hayop Ka! (You animal!), reż. Avid Liongoren, Filipiny 2020 Trese, Filipiny, Singapur, Indonezja, seria od 2021  

Azja Kręci, odcinek 30: Raya i Trese - Azja Południowo-Wschodnia w animacji

Po latach znikomej obecności twórców i bohaterów azjatyckiego pochodzenia w amerykańskim kinie, od jakiegoś czasu obserwujemy znaczący zwrot akcji. Nagrody dla "Parasite", "Kłamstewka" czy "Minari", Oscar dla Chloé Zhao, zapowiedzi pierwszej marvelowskiej produkcji z azjatyckim superbohaterem - wygląda na to, że pewne bariery zaczęły pękać. Równocześnie Amerykanie pochodzenia azjatyckiego mierzą się w codziennym życiu z narastającą falą rasizmu i otwartej przemocy.  Jak wyglądała historia różnych mniejszości azjatyckich, przybywających od XIX wieku do Stanów Zjednoczonych? W jakie stereotypy przez dekady ubierało ich kino głównego nurtu? Dlaczego aktorzy azjatyckiego pochodzenia nie mogli liczyć na pierwszoplanowe role? I w końcu - dlaczego sukces takich filmów jak "Minari" ma kolosalne znaczenie dla poszerzania świadomości masowego odbiorcy? Odpowiedzi na te pytania szukamy w 29. odcinku Azja Kręci!   Filmy odcinka:  Awkwafina is Nora From Queens, Stany Zjednoczone, seria od 2020 Bajecznie bogaci Azjaci / Crazy Rich Asians, reż. Jon M. Chu, Stany Zjednoczone 2018 Better Luck Tomorrow, reż. Justin Lin, Stany Zjednoczone 2002 Chan is Missing, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1982 Córka smoka / Daughter of the Dragon, reż. Lloyd Corrigan, Stany Zjednoczone 1931 Do wszystkich chłopców, których kochałam / To All the Boys I've Loved Before, reż. Susan Johnson, Stany Zjednoczone 2018 Eternals, reż. Chloé Zhao, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021) Fresh Kill, Shu Lea Cheang, Stany Zjednoczone 1994 Gook, reż. Justin Chon, Stany Zjednoczone 2017 Gwiezdne wojny: Ostatni Jedi / Star Wars: The Last Jedi, reż. Rian Johnson, Stan Zjednoczone 2017 Imperium przepychu / Bling Empire, Stany Zjednoczone, seria od 2021 Island of Secret Memories, reż. Loni Ding, Stany Zjednoczone 1988 Issei: The First Generation, reż. Toshi Washizu, Stany Zjednoczone 1984 Klub szczęścia / The Joy Luck Club, reż. Wayne Wang, Stany Zjednoczone 1993 Kłamstewko / The Farewell, reż. Lulu Wang, Stany Zjednoczone 2019 Król donutów / The Donut King, reż. Alice Gu, Stany Zjednoczone 2020 Minari, reż. Lee Isaac Chung, Stany Zjednoczone 2020 Mulan, reż. Niki Caro, Stany Zjednoczone 2020 My Name Ain’t Suzie, reż. Angela Chan, Hongkong 1985 Raya i ostatni smok / Raya and the Last Dragon, reż. Carlos López Estrada, Don Hall, Paul Briggs, Stany Zjednoczone 2021 Rób, co należy / Do the Right Thing, reż. Spike Lee, Stany Zjednoczone 1989 Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni / Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings, reż. Destin Daniel Cretton, Stany Zjednoczone (premiera planowana na 2021) Strawberry Fields, reż. Rea Tajiri, Stany Zjednoczone 1997 Śniadanie u Tiffany'ego / Breakfast at Tiffany's, reż. Blake Edwards, Stany Zjednoczone 1961 Świat Suzie Wong / The World of Suzie Wong, reż. Richard Quine, Stany Zjednoczone 1960 Terminal USA, reż. Jon Moritsugu, Stany Zjednoczone 1994 Woman of Fire, reż. Kim Ki-young, Korea Południowa 1971 Zachować twarz / Saving Face, reż. Alice Wu, Stany Zjednoczone 2004    

Azja Kręci, odcinek 29: "Minari" i kino Amerykanów azjatyckiego pochodzenia

Birma jest krajem od dekad trzymanym mocnym uściskiem przez wojskową juntę (Tatmadaw), która odcięła mieszkańców od świata i od postępu cywilizacyjnego. Jest także areną najdłuższego obecnie konfliktu zbrojnego na świecie - lokalne partyzantki występują przeciwko władzom centralnym od roku 1948, czyli od momentu deklaracji niepodległości Birmy. Ostatnia dekada przyniosła spory optymizm, jeżeli chodzi o demokratyzację kraju i jego otwarcie na inne gospodarki. Niestety, militarny zamach stanu dokonany 1 lutego 2021 roku pokazał, że był to optymizm przedwczesny, a wojsko zrobi wiele, by utrzymać wpływy. Także skieruje lufy karabinów przeciwko swojemu narodowi, który wyszedł licznie na ulice, broniąc resztek wolności. W tej trudnej rzeczywistości, w Jangonie wciąż działa Szkoła Filmowa, która w wyjątkowy sposób uczy młodych, utalentowanych ludzi sztuki dokumentowania rzeczywistości. Dyrektorką Yangon Film School od 2016 roku jest Aleksandra Minkiewicz, którą zaprosiliśmy do rozmowy w 28 odcinku Azja Kręci. Jak funkcjonuje szkoła w tak skomplikowanym politycznie otoczeniu? Czego uczą się młodzi filmowcy i jakimi technikami rejestrują swój etnicznie złożony świat? Jakie mogą być teraz konsekwencje wyjścia z kamerą na ulicę? Wreszcie, czy filmy zrealizowane w Szkole można obejrzeć poza Birmą?    Aleksandra Minkiewicz to dyrektorka Yangon Film School w Birmie od 2016 roku. Ekspertka z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu projektami z zakresu media development, peace building, women’s empowerment i wsparcia demokracji w krajach rozwijających się (Afganistan, Sudan Południowy, Birma). Absolwentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Europejskim Viadrina w Niemczech i studiów podyplomowych w Studium Stosunków Międzykulturowych prowadzonym przez Instytut Orientalistyczny na Uniwersytecie Warszawskim. Z Birmą związana zawodowo od 2012 roku, gdzie przez wiele lat prowadziła projekty z zakresu wsparcia niezależnych mediów. W latach 2012-2017 współpracowała z Human Rights Human Dignity International Film Festival w Jangonie. Lubi filmy akcji z Hongkongu i azjatyckie filmy klasy B, ale nie ma na nie czasu, gdyż wciąż ogląda filmy dokumentalne z Birmy.   Filmy odcinka Wave, anim. Sai Naw Kham, Mon Mon Thet Khin, Soe Yu Maw, Birma 2018 Limbo, anim. Nwaye Zar Che Soe, Saw Eh Doh Poe, Nann Win May Aye, Birma 2018  Kayah Lilly, anim. Mi Mi Lwin, Aein Mek Cheimt Cheimt, Htwe Htwe, Birma 2018 Home, anim. Maung Nay Oo, Aung Ngwe Phyo, Thida Swe, Birma 2018  Zwiastuny i filmy Jangońskiej Szkoły Filmowej na profilu Vimeo Powrót do Birmy / Gui lai de ren / Return to Burma, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2011  Biedni ludzie / Poor Folk, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2012  Biała śmierć / Bing du / Ice Poison, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2014  Kopalnie jadeitu / Wa yu shi de ren / Jade Miners, reż. Midi Z, Tajwan, Birma 2015  Droga do Mandalay / Zai jian wa cheng / The Road to Mandalay, reż. Midi Z, Tajwan, Birma, Indie 2016  Mekong 2030, reż. Kulikar Sotho, Anysay Keola, Sai Naw Kham, Anocha Suwichakornpong, Pham Ngoc Lan, Laos 2020 

Azja Kręci, odcinek 28: Obrazy z Birmy. Jangońska Szkoła Filmowa

Sion Sono, bohater przeglądu na Pięć Smaków w Domu, to twórca korzystający z bardzo szerokiej palety gatunków i stylistyk, żonglujący cytatami z najbardziej odległych zakątków kultury.  Sion Sono to twórca nieprzewidywalny, podejmujący artystyczne decyzje pod wpływem impulsów i kaprysów. Za kamerę chwycił, by filmować swoją poezję, spisywaną w miejskiej przestrzeni; przełomowy "Klub samobójców" nakręcił, gdy postanowił zaryzykować i zrobić coś dużego, mocnego; w 2015 roku wypuścił sześć filmów, przeskakując z szalonych projektów komercyjnych do bardzo osobistej, kameralnej niszy. Sion Sono to także twórca osobny - zbyt mocno zanurzony w grotesce i kiczu, by być wychwalanym przez filmowych snobów i zbyt wyrafinowany, by schlebiać gustom ludzi szukających w kinie wyłącznie taniego dreszczyku emocji.  Ale Sono to również artystyczny zwierz, oddychający sztuką i sztuką się karmiący. W 27. odcinku podkastu przyglądamy się uniwersum jego inspiracji, zastanawiając się, co ukształtowało jego niezwykle eklektyczny gust. Na czym właściwie polegały jego studia w Stanach Zjednoczonych? Jak łączy Fassbindera z anime dla zalewanych hormonami dorastających chłopców? Których twórców uważa za najważniejszych? Jak wpłynęła na niego japońska literatura? Czy w przypadku Siona Sono te pytania w ogóle mają sens... ?   Przegląd filmów Siona Sono na platformie Pięć Smaków w Domu   Filmy odcinka Antyporno / Antiporno / Anchiporuno, reż. Sion Sono, Japonia 2016 Battle Royale / Batoru rowaiaru, reż. Kinji Fukasaku, Japonia 2000 Battles Without Honor and Humanity / Jingi naki tatakai, reż. Kinji Fukasaku, Japonia 1973 Female Prisoner Scorpion / Joshû 701-gô: Sasori, reż. Shunya Ito, Japonia 1972 Gwiazda szeptów / Whispering Star / Hiso hiso boshi, reż. Sion Sono, Japonia 2015 Himizu, reż. Sion Sono, Japonia 2011 Jestem Sion Sono! / I Am Sion Sono! / Ore wa Sono Sion da!, reż. Sion Sono, Japonia 1985 Klub samobójców / Suicide Club / Jisatsu sakuru, reż. Sion Sono, Japonia 2001 Land of Hope / Kibo no kuni, reż. Sion Sono, Japonia 2012 Love & Peace / Rabu & Pisu, reż. Sion Sono, Japonia 2015 Miłosne piekło / Guilty of Romance / Koi no tsumi, reż. Sion Sono, Japonia 2011 Miłość obnażona / Love Exposure / Ai no mukidashi, reż. Sion Sono, Japonia 2008 Pieski świat / A Dog's Life / Mondo cane, reż. Paolo Cavara, Gualtiero Jacopetti, Franco Prosperi, Włochy 1962 Po wojnie tokijskiej / The Man Who Put His Will on Film / Tokyo senso sengo hiwa, reż. Nagisa Oshima, Japonia 1970 Pokój / The Room / Heya, reż. Sion Sono 1992 Powrót przyjaciół / Kids Return / Kizzu ritan, reż. Takeshi Kitano, Japonia 1996 Prisoners of the Ghostland, reż. Siono Sono, Stany Zjednoczone 2021 Shinjuku Swan / Shinjuku Suwan, reż. Sion Sono, Japonia 2015 Showgirls, reż. Paul Verhoeven, Stany Zjednoczone, Francja 1995 Śmiertelnie proste / Blood Simple, reż. Joel Coen, Ethan Coen, Stany Zjednoczone 1984 Tag / Riaru Onigokko, reż. Sion Sono, Japonia 2015 Teachers of Sexual Play: Modelling Vessels with the Female Body / Seigi no tatsujin: Nyotai tsubo saguri, reż. Sion Sono, Japonia 2000 Tokyo Tribe, reż. Sion Sono, Japonia 2014 Zabawmy się w piekle / Let's Play in Hell / Jigoku de naze warui, reż. Sion Sono, Japonia 2013 Zimna ryba / Cold Fish /  Tsumetai nettaigyo, reż. Sion Sono, Japonia 2010 Zły film / Bad Film, reż. Sion Sono, Japonia 1995/2013 

Azja Kręci, odcinek 27: Sion Sono - konteksty, obsesje, inspiracje

Hu Bo, absolwent prestiżowej Pekińskiej Szkoły Filmowej, miał zaledwie 28 lat i trzy krótkie metraże oraz dwa tomy opowiadań na koncie, gdy wiosną 2017 roku ukończył zdjęcia do swojego pełnometrażowego debiutu. Pełna problemów produkcja odbywała się w przemysłowym, zasnutym smogiem mieście Shijiazhuang, na północy Chin. W październiku tego samego roku młody artysta niespodzianie odebrał sobie życie. Nie doczekał tym samym pokazów prawie czterogodzinnego "Siedzącego słonia" na Berlinale, gdzie dostał nagrodę FIPRESCI. Był to zaledwie początek sukcesów, bo "Słoń" szybko zyskał sławę dzieła wybitnego, pełnego rzadkiej wrażliwości w poruszaniu problemów współczesnych Chin (i nie tylko). W 26. odcinku Azja Kręci rozmawiamy o "Siedzącym słoniu", dostępnym na platformie VOD festiwalu Nowe Horyzonty. Analizujemy sposób, w jaki skonstruowana została ta historia czwórki bohaterów, szarpiących ponurą rzeczywistość wokół siebie. Kreślimy także szerszy kontekst niezależnego kina chińskiego, które w ostatnich latach dusi się coraz mocniej pod "opieką" Pekinu. Czy dzisiaj Hu Bo mógłby w ogóle zrealizować tak zniuansowany i nieoptymistyczny portret swojego kraju?

Azja kręci, odcinek 26: Siedzący Słoń - gdzie zmierza chińskie kino niezależne?

W Korei Północnej kino od samego początku odgrywało istotną rolę w malowaniu wizji kraju, ciężko i z podniesioną głową pracującego w imię socjalistycznych wartości, ku chwale wielkiego wodza. W tym filmowym portrecie dumnego narodu wyjątkowe miejsce zajmują kobiety. Traktorzystki, przodownice pracy, policjantki, gimnastyczki – zdolne, szlachetne, uparte w dążeniu do celu, pracujące wręcz ciężej niż ich mężowie czy ojcowie... To oczywiście bohaterki ulepione w głowach propagandzistów, służące utwierdzaniu narodu w przekonaniu o życiu w najlepszym i najrówniejszym systemie świata. Czy w warunkach totalnej cenzury i podporządkowania każdego aspektu codzienności wizji okrutnych przywódców, da się właściwie stworzyć postaci z krwi i kości i przemycić prawdę o codziennym życiu w Korei Północnej? Jak wizerunek tych kobiet zmieniał się w zależności od sytuacji politycznej i społecznej? Śledząc losy których bohaterek, morze łez wylewali widzowie zaprzyjaźnionych socjalistycznych krajów? Zapraszamy w fascynującą podróż na północ od 38 równoleżnika - do miast, miasteczek i wsi kraju, którego rzeczywistość wciąż rodzi wiele pytań.

Azja kręci, odcinek 25: Na traktorach, na scenie, na polu bitwy: kobiety w kinie Korei Północnej

Mimo że Korea Południowa jest nowoczesna i bogata, jej mieszkanki nie mają łatwego życia. Nierówności, uprzedzenia i skierowana wobec nich przemoc, sprawiają, że kraj plasuje się pod tym względem w ogonie pośród krajów wysoko rozwiniętych. W ostatnich latach powiał jednak wiatr społecznych zmian, przynosząc nadzieję na lepsze jutro. 24. odcinek Azja Kręci pogłębia konteksty przeglądu KOREANKI, inaugurującego działalność platformy VOD Pięć Smaków w Domu. Rozmawiamy w nim o portretach kobiet w kinie południowokoreańskim na przestrzeni dekad. Jak zmieniały się po wojnie stereotypy w ich obrazowaniu? Z jakimi wyzwaniami mierzyła się pierwsza reżyserka? W XXI wieku kino koreańskie stało się fenomenem na światową skalę. Początkowo twórcy tacy jak Lee Chang-dong, Park Chan-wook czy Hong Sang-soo przerabiali traumy mężczyzn, wynikłe z historycznych uwarunkowań. Jak to się więc stało, że w kolejnych filmach skupili się na niezwykłych bohaterkach, zajmując feministyczne wręcz pozycje? Dlaczego Kim Ki-duk odszedł w niesławie? Skąd w ostatnich latach triumf debiutantek i fenomen trafnych, wnikliwych portretów młodych kobiet np. w "Mikrosiedlisku", "Maggie" czy w "Naszym ciele"? Czy przyszłość kina południowokoreańskiego należy do Koreanek?        Przegląd "Koreanki" na platformie Pięć Smaków w Domu trwa od 8 kwietnia do 19 maja 2021. 

Azja kręci, odcinek 24: Bohaterki koreańskiego kina

Po historycznym tryumfie "Parasite" Bonga Joon-ho na zeszłorocznej gali rozdania Oscarów, w tym roku Azja i tematyka związana z kontynentem są znowu mocno widoczne w, ogłoszonych 15 marca, nominacjach. Tym razem jednak nie wszyscy mają powody do zadowolenia... Na statuetki szansę ma m. in. "Minari", autobiograficzna opowieść Lee Isaaca Chunga o imigranckim doświadczeniu koreańskiej rodziny w Arkansas; hongkońskie "Better Days", brutalny melodramat o miłości zrodzonej ze szkolnej przemocy; ale też "Do Not Split" norweskiego dokumentalisty Andersa Hammera, który z kamerą wszedł w sam środek hongkońskich protestów w 2019 roku. Największą wygraną wieczoru może zostać Chinka Chloé Zhao, której "Nomadland" wygrał festiwal w Wenecji w 2020 roku i od tego czasu zgarnia dziesiątki nagród. Wydawało się, że międzynarodowy sukces niezwykle zdolnej artystki będzie w Chinach fetowany przez cały naród. W dzień po nominacjach sytuacja obróciła się jednak o 180 stopni, gdy odnalazły się stare wywiady Zhao. Czym reżyserka uraziła swoich rodaków i dlaczego szefowie Disneya dopuścili się cenzury, by szybko wymazać jej słowa?

Azja kręci, odcinek 23: Chloé Zhao i oskarowe nominacje

Z kosmicznym furgotem na Netflixa wlecieli "Space Sweepers" - ambitna i zabawna space opera, pierwsza w historii koreańskiego kina. Pandemia sprawiła, że od lutego może ją oglądać cały świat - i, jak wynika ze statystyk, ogląda bardzo chętnie. W podkaście przyglądamy się temu wysokobudżetowemu dziełu, opowiadającemu o przygodach niedobranej załogi statku Victory, grasującej w przestrzeni kosmicznej pod przewodnictwem kapitan Jang, granej przez Kim Tae-ri ("Służąca", "Kawałek ziemi"). Ekipa trudzi się łowieniem śmieci, ale nieoczekiwanie wpakuje się w grubą intrygę, gdy na ich drodze stanie pewna dziewczynka... Przypominamy też inne koreańskie science fiction, autorstwa m. in. Bong Joon-ho. Zastanawiamy się przy tym, czy nagła eksplozja popularności tego trudnego w realizacji gatunku w Korei, a także w innych krajach Azji, nie wynika z coraz większego międzynarodowego tłoku w kosmosie i narastającego wyścigu o jego kolonizację.

Azja kręci, odcinek 22: Koreańskie science fiction

Podcast prowadzony przez selekcjonerów Azjatyckiego Festiwalu Filmowego Pięć Smaków, Jagodę Murczyńską i Marcina Krasnowolskiego, to przestrzeń dyskusji o najnowszych wydarzeniach z bogatego i niezwykle różnorodnego świata azjatyckich kinematografii. Rozmawiamy o bieżących wydarzeniach, zapowiedziach produkcyjnych, azjatyckich filmach w polskich kinach i na międzynarodowych festiwalach. Polecamy ulubionych twórców i szczególnie warte uwagi tytuły, podsumowujemy trendy i podrzucamy ciekawostki z filmowej i festiwalowej kuchni. Jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś o chińskich megaprodukcjach, japońskim kinie niezależnym, koreańskich reżyserkach i niszowych produkcjach z Tybetu - trafiliście pod dobry adres!

hubhopper

Azja kręci. Podcast filmowy

hubhopper