“Sonra Kitab’ı, kullarımız arasından seçtiklerimize verdik. Onlardan (insanlardan) kimi kendisine zulmeder, kimi ortadadır, kimi de Allah´ın izniyle hayırlarda öne geçmek için yarışır. İşte büyük fazilet budur.” Fâtır 32  “Zâlim Mü'min Olur mu? Buna göre eğer birisi, "Cenâb-ı Hak, Kur'ân'ın çok yerinde "zâlim" kelimesini kâfir için kullandığı halde, "kullarımızdandır", "seçilmiştir" dediği kimseler hakkında daha nasıl "zâlim" demiştir?" derse, deriz ki: Mü'min günah işlerken, nefsini kendisini), olması gerekli olan yerin ve halin dışına koymuştur. O halde bu kimse, günah işlerken, kendisine karşı zalimlik (haksızlık) yapmıştır. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buna, "Zina eden kimse, zina ederken, mü'min olarak zina etmez" İbn Mace, fiten, 3 (2/299). hadisiyle işaret etmiştir. Bu hususu, Hazret-i Ömer (radıyallahü anh)'in, Hazret-i peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den rivayet ettiği, "Biz (mü'minlerin) zâlimine mağfiret edilmiştir" ifadesi te'kid eder. Hazret-i Âdem (aleyhisselâm) de, seçilmişlerden olmasına rağmen, "Ey Rabbimiz, biz kendimize zulmettik" (A'raf. 23) diye duâ etmiştir. Kâfire gelince, o, sayesinde bedeninin değerlendirildiği kalbini, konması gereken yerin dışına koymuştur. O halde, kâfir mutlak manada zâlimdir. Mü'minin kalbi ise, iman ile mutmaindir ve mü'min kalbini, Allah'ın nimetlerini tefekkür etmenin dışında kullanmaz ve kalbine, muhabbetullahdan başkasını sokmaz.  Zalim, Muktesid, Sabık Zâlim, günahları ağır basan; muktesid, günahları ile sevapları denk olan; sabık (yarışçı, önde giden) ise, sevapları daha çok olan demektir. "Zâlim", câhil; "muktesid", öğrenme durumunda olan; "sâbık", âlim olan kimsedir. "Zâlim", "ashâb-ı meş'eme" (kitabı, solundan verilenler); "muktesid", ashâb-ı meymene (kitabı sağından verilenler); "sabık" Allahü teâlâ nezdinde en önde bulunan ve mukarreb olanlar.  Bu hususta tercihe şayan olan görüş ise şudur: Zâlim, Allah'ın emirlerine muhalefet edip, O'nun emirlerini terkeden, yasakladıklarını da irtikâp eden kimsedir. Çünkü bu, bu şeyleri, olması gereken yerlerin dışında yapmış olması gerektiği gibi yapmamıştır. Muktesid, Allah'ın emir ve yasaklarına muhalefet etmeme hususunda sa'y ü gayret gösteren kimsedir. Eğer, o buna muvaffak olamamış, kendisinden, nâdir de olsa, bir günah sâdır olmuşsa, bu demektir ki bu kimse, ortayı bulmaya çalışmış, bu hususta sa'y ü gayret göstermeye çalışmış ve hakka yönelmiştir. Sabık ise, Allah'ın muvaffak kılması sayesinde, O'nun emir ve yasaklarına muhalefet etmeyen kimsedir. Bunun böyle olduğunun delili, ayetteki, "Allah'ın izniyle" ifadesidir. Yani, "gayret gösterdi ve bu kimseye, hakkında gayret gösterdiği şeyi elde etme muvaffakiyeti verildi" demektir. O halde bu kimse, hayırda öncüdür, bu iş onun kalbinde bu şekilde vaki olmuş, böylece de bu kimse bu hayra, nefsinin diğer şeyleri süslemesinden önce yönelmiş ve geçmiştir. Muktesidin de kalbine hayır düşüncesi düştü, ama nefsi onu tereddüde sevketti. Zalimi ise, nefsi aldattı. Bir başka ifadeyle şöyle diyebiliriz: Kendisine nefs-i emmâresi galip gelip, ona emirler verip, böylece de nefsine de boyun eğen kimse, zalim; nefsiyle cihâd edip, böylece bazan galip bazan da mağlup olan kimse muktesid; nefsini ezip geçen ise, sabıktır.  Peygamberlerden, nefsine zulmedenler nasıl olabilir? Cevap: Biz deriz ki, ayetteki "onlardan" ifadesi, seçilmiş olan o peygamberlere râcî değildir. Tam aksine mana, "Sana vahyettiğimiz şey, haktır. Birtakım peygamberler seçip, onlara kitap verdiğimiz gibi, sen de seçilmişlerdensin. Onlardan, yani senin kavminden, seni ve sana indirileni inkâr eden zalimler; seni tasdik edip, ama emrettiğin şeylerin tamamını yerine getiremeyen muktesidler ve iman edip salih amellerde bulunan sabık kimseler vardır" şeklinde olur.” Razi, Tefsir

Kerem Önder

Mirasçı oldun, müjdeler olsun! / 27.03.2021 / Kerem Önder

Herkes Cehenneme girecek! / 10.03.2021 / Kerem Önder

وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعْبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُۥ خَيْرٌ ٱطْمَأَنَّ بِهِۦ ۖ  وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِۦ   خَسِرَ ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةَ ۚ   ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ  “İnsanlardan öylesi de vardır ki, Allah’a kıyıdan kenardan kulluk eder. Eğer kendisine bir hayır dokunursa, gönlü onunla hoş olur. Şâyet başına bir kötülük gelirse, gerisingeri (küfre) dönüverir.  O dünyayı da kaybetmiştir, ahireti de.   İşte bu apaçık ziyanın ta kendisidir.” (Hac 11)  “1) Hasan el-Basrî şöyle demiştir: Kişinin din konusunda itimâd ettiği dayanağı, kalbi ve lisanıdır. Binâenaleyh bu ikisinden biri diğeri ile uyumlu olduğunda, insan dini bakımdan mükemmel olmuş olur. Dolayısıyla o kimse, kalbinden nifak olduğu halde, bazı gayelerinden ötürü dili ile, mü'min olduğunu söylediğinde, onun hakkında zemmetmek için, "O Allah'a bir "harf" üzere (bir taraftan tutarak) tapıyor" denilebilir.  2) Bu, "O, dinin ortasında ve merkezinde değil de bir kıyısındadır" demek olup, münafıkların dinen, itminanın verdiği bir sükunet üzere değil de, bir anarşi (kargaşa) içinde oluşlarını anlatan bir teşbihtir. Bu tıpkı, ordunun bir kanadında (kenarında-kıyısında) yer alan kimse gibidir. Eğer bu kimse, bir ganimet kokusu alırsa, yerinde durur ve ayrılmaz. Aksi halde, firar eder ve uçup gider.  İşte ayetteki "Eğer kendisine bir hayır dokunursa ona yapışır. Eğer bir fitne isabet ederse, yüzü üstü döner" ifadesi ile anlatılan budur. Çünkü dinde sebat, eğer hakka isabet etmek (gerçeği bulmak), Allah'a itaat etmek ve O'nun cezasından korkmadan dolayı olursa, ancak böyle olur. Ama insanın maksadı, dünyevî menfaatler ise, bu kimse sevinçli anlarda (menfaati olduğu zamanlarda) dindar gibi görünür, sıkıntı zamanlarında ise dinden döner. Böylece de sadece mezmûm bir münafık olmuş olur ki bu tıpkı "Onlar (küfür ile iman) arasında bocalayan şaşkın koyunlar gibidirler"(Nisa, 143) ve "Eğer Allah'dan size bir fetih (ganimet) gelirse, "Biz de sizinle beraber değil miydik?" der" (Nisa. 141) ayetlerinde anlatıldığı gibidir.  1) Kelbi şöyle der: "Bu ayet, çöllerinden hicret edip, Medine'ye Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in yanına gelen, bazı bedeviler hakkında nazil olmuştur. Onlardan birisi sıhhat ve rahat üzere olup, atı güzel bir tay, hanımı bir oğlan doğurup, malı ve sürüsü çok olduğunda, halinden memnun olur ve bununla itminan bulur. Ama başına bir bela gelir, hanımı kız yahut atı kısrak doğurur, elinden malı-mülkü gider ve sadaka veremeyecek kadar düşkünleşirse, şeytan ona gelir ve "Bütün bu belâlar, bu dinin yüzünden başına geldi" der. Böylece o kimse de dinden döner." Bu, İbn Abbas (radıyallahü anh), Sa'id b. Cübeyr, Hasan el-Basrî, Mücâhid ve Katade'nin görüşüdür.  3) Ebu Sa'id el-Hudri şöyle demiştir: "Bir yahûdi müslüman oldu. Derken gözleri kör oldu, malı ve evlâdı yok oldu. Bunun üzerine o "Ey Allah'ın Resulü beni muaf tut. Çünkü bu dinden bir hayır görmedim. Zira gözlerimi kaybettim, malımı, mülkümü, çoluk-çocuğumu kaybettim" dedi. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) de: "İslam'dan istifa edilmez, "Nasıl ki ateş, demir, altın ve gümüşün posasını çıkarırsa, İslâm da insanı öylesine arındırır" dedi. İşte bunun üzerine bu ayet nazil oldu.  Cenâb-ı Hakk'ın O dünyada da âhirette de hüsrana uğramıştır" ifadesi, o kimse dünyada, şerefi, ikramı, ganimet elde etmeyi, şâhidlik, imamlık (liderlik) ve kadılık ehliyetini kaybetmesinden, malı-mülkü kalmamasından ve kanının-canının korunmuş olmamasından ötürü, hüsrana uğramıştır. Yine âhirette de, devamlı bir mükafaatı elden kaçırmış olup, aksine ebedî bir cezaya dûçâr olmuştur. İşte apaçık hüsran budur.” Razi, Tefsir 

Kıyıdan kenardan müslümanlar? / 18.02.2021 / Kerem Önder

Yumuşak sözle anlat! / 09.02.2021 / Kerem Önder

Bir deistin ahiret fantezisi? / 26.01.2021 / Kerem Önder

1 Oca 2021 tarihinde yayınlandı يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ إِن تُطِيعُوا۟ فَرِيقًا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُوا۟ ٱلْكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَٰنِكُمْ كَٰفِرِينَ “Ey iman edenler! Kendilerine kitap verilenlerden bir guruba uyarsanız, imanınızdan sonra sizi yeniden küfre sevkederler.” (Âli İmran 100) وَكَيْفَ تَكْفُرُونَ وَأَنتُمْ تُتْلَىٰ عَلَيْكُمْ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمْ رَسُولُهُۥ ۗ وَمَن يَعْتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدْ هُدِىَ إِلَىٰ صِرَٰطٍ مُّسْتَقِيمٍ “Size Allah´ın âyetleri okunurken, üstelik Allah Resûlü de aranızda iken nasıl inkâra saparsınız? Her kim Allah´a bağlanırsa kesinlikle doğru yola iletilmiştir.” (Âli İmran 101) “Bil ki Allahü teâlâ, birinci âyette, ehl-i kitabın bir zümresini, saptırmak ve azdırmaktan sakındırınca, bu âyette de mü'minleri, ehl-i kitabın saptırma ve azdırmalarına karşı sakındırmış ve onları ehl-i kitabın sözlerine iltifat etmekten menetmiştir. Rivayet edildiğine göre, Yahudi olan Şâs İbn Kays, ileri derecede bir kâfir, müslumanlara son derece kızgın olan ve hased eden birisi idi. Bir gün, Evs ve Hazreclilerin karışık bulunduğu bir ensar grubuna rastladı. Onları meclislerinde sohbet ederlerken ve câhiliyye dönemindeki düşmanlıklarının İslam'ın bereketi ile tamamen ortadan kalkmış olduğunu gördü. Bu durum o yahudinin zoruna gitti. Hemen onların yanına oturarak onlara, daha önce aralarında cereyan etmiş olan harbleri hatırlattı ve bu harbler hakkında söylenmiş olan bazı şiirleri tekrarladı. Bunun üzerine ensar topluluğu aralarında tartışmaya, birbirleriyle atışmaya başladılar ve "Silahlarınıza davranın, silahlarınıza" dediler. Durum Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'e ulaşınca, O, beraberinde muhacir ve ensardan bir grup müslümanla onların yanına geldi ve onlara şöyle didi: "Ben sizin içinizde olduğum ve de Allah sizlere, İslam ile ikramda bulunup kalblerinizi uzlaştırmış (yakınlaştırmış) olduğu halde, sizler câhiliyye hallerine tekrar dönmek mi istiyorsunuz?" dedi. Bunun üzerine onlar, bunun şeytanın bir işi ve o yahudinin bir hilesi olduğunu anladılar. Silahlarını atarak birbirleriyle kucaklaştılar ve sonra Allah'ın Resulü ile birlikte oradan gittiler. İşte, başlangıcı bundan daha kötü, sonu da bundan daha güzel başka bir gün olmamıştır. Allahü teâlâ, bu hadise üzerine bu âyeti indirdi. Âyetteki, "Eğer kendilerine kitab verilenlerden herhangi bir zümreye itaat edecek olursanız..." buyruğundan muradın, bu hadise olması muhtemel olduğu gibi, bundan muradın yahudilerin gayret gösterdikleri her türlü saptırmanın olması da muhtemeldir. Böylece Hak teâlâ, mü'minler eğer onların sözleri karşısında yumuşar ve onların sözlerini kabul edecek olurlar ise, bunun onları yavaş yavaş küfre düşüreceğini beyân etmiştir. Küfür ise, hem dünya hem de din bakımından helak olmayı ifâde eder. Dünyada helak olma, düşmanlıkların ve kızgınlıkların meydana gelmesi, fitnelerin çoğalması ve kan dökmeye varan savaşların çıkması sebebiyledir. Din hususunda helak olma ise meydandadır. Buradaki (Nasıl) kelimesi hayret ifâde eder. Hayret ise ancak, o şeyin sebebini bilmeyen kimse için söz konusudur ve bu Allah hakkında imkânsızdır. Öyle ise bundan kastedilen, menetme ve tehdid etme mânâsıdır. Çünkü Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), onların arasında her türlü şüpheyi izâle edip, her türlü delili göstermesi ve onlara peşpeşe Allah'ın âyetlerinin okunması, adetâ onların küfre düşmesini engelleyen bir mani gibi olmuştur. Binâenaleyh Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in yanında bulunanlardan küfrün sadır olması, bu bakımdan daha uzak bir ihtimaldir. Buna göre, "Eğer kendilerine kitab verilenlerden herhangi bir zümreye itaat edecek olursanız, onlar sizi bu imanınızdan sonra döndürüp kâfir yaparlar" âyeti, yahudi ve münafıkların en büyük gayelerinin müslümanları İslam'dan döndürmek olduğuna dikkat çekmektedir. Daha sonra Cenâb-ı Hak, müslümanları irşâd ederek, onlara vâcib olanın, bu gibi kimselerin sözlerine iltifat etmemeleri, aksine bu yahudilerden duydukları he

Sizi küfre döndürecekler! - Yılbaşı tuzağı / 31.12.2020 / Kerem Önder

يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُو۟لَٰٓئِكَ  مَعَ ٱلَّذِينَ أَنْعَمَ ٱللَّهُ عَلَيْهِم   مِّنَ ٱلنَّبِيِّۦنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ  وَٱلشُّهَدَآءِ  وَٱلصَّٰلِحِينَ ۚ   وَحَسُنَ أُو۟لَٰٓئِكَ رَفِيقًا “Kim Allah’a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah’ın kendilerine nimet verdiği peygamberlerle, sıddîklarla, şehidlerle ve iyi kimselerle birliktedirler. Bunlar ne güzel arkadaştır.” (Nisâ 69) ذٰلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّٰهِۜ   وَكَفٰى بِاللّٰهِ عَل۪يماً۟ “Bu lütuf Allah’tandır; bilen olarak Allah yeter.” (Nisâ 70) Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" Efendimizin Sevban isminde bir kölesi vardı. Bir gün Resûlullah Efendimizin huzuruna geldi. Yüzünün rengi kaçmıştı. Resûlullah "sallallahü aleyhi ve sellem" Efendimiz "Neyin var, ey Sevban?" diye sordu. Sevban buna cevaben: "Ne hastalığım ne ağrım var. Hiçbir şeyim yok. Yâ Resûlallah, seni göremediğim zamanlar sana karşı olan aşkım artıyor. Şiddetle bir yalnızlık duyuyorum. Sonra ahireti hatırlıyorum ve orada seni göremeyeceğimden korkuyorum. Çünkü sen cennette diğer Peygamberlerle beraber yüksek makamlarda bulunacaksın. Ben cennete girsem bile senin derecenden aşağı derecede bulunacağım için seni orada göremeyeceğim, sohbetinizi dinleyemeyeceğim. Bu hal beni zafiyete duçar etti." Bunun üzerine bu ayet-i kerime nazil oldu: "Kim Allah'a ve Resulüne itaat ederse, işte onlar, Allah'ın kendilerine lütuflarda bulunduğu Peygamberler, sıddîkler, şehitler ve salih kişilerle beraberdir. Bunlar ne güzel arkadaştır." Dereceleri Farklı Olanların Cennette Beraberliği Allah'a ve peygambere itaat eden kimselerin, peygamberler ve sıddîkler ile beraber olmalarından murad, hepsinin bir derecede bulunmaları değildir. Çünkü bu, fâzıl (üstün) olan ile mefdûl (daha az üstün olan) arasında, derece bakımından eşitliği gerektirir; bu da mümkün değildir. Aksine bundan murad onların, cennette yerleri uzak olsa da, birbirlerini görebilecekleri şekilde bulunmalarıdır. Çünkü perde kalktığı zaman, onlar birbirlerini görürler ve ziyaret veya karşılaşmayı istedikleri zaman, buna kadir olurlar. İşte bu beraberlikten murad, budur. Sıddîkler: Birinci sıfat: Sıddîk, sıdkı (doğruluğu) âdet edinmiş olan kimsenin ismidir. Bir fiil bir insanın âdeti olur ve o insan bu fiili ifade eden kelimeyle tavsif edilir ise, o vasıf fiîl vezni üzere gelir. Mesela sikkîr (çok içen, sarhoş); şirrîb (çok içen); himmîr (çok şarap içen) denilir. Sıdk, mü'minin şerefli ve üstün sıfatlarından birisidir. Sıdk, (doğruluk) fazilet olarak yeter. Çünkü iman tasdikten (doğrulamaktan) ibarettir. Kizb (yalan) da, zemm (kötülenme) sebebi olarak yeter. Çünkü küfür de tekzîbten (yalanlamadan) başka birşey değildir. Bunu anladığın zaman biz deriz ki: Müfessirlerin, "Sıddîk" hakkında çeşitli tarifleri vardır: 1) Her kim, şekke düşmeksizin herhangi bir dini tasdik eder (doğrular) ise, o sıddîktir. Bunun delili, "Allah'a ve peyamberlerine iman edenler (yok mu), onlar sıddîklerdir" (Hadîd, 19) âyetidir. 2) Bir topluluk şöyle demiştir: "Sıddîkler, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in ashabının efdal olanlarıdır." 3) Sıddîk, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i ilk önce tasdik etmiş ve böylece, bu hususta diğer insanlara öncü olmuş kimsenin ismidir. Durum böyle olunca, Hazret-i Ebu Bekir es-Sıddîk (radıyallahü anh), insanlar içinde bu vasfa en layık kimse olur. O, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'i tasdikte öncüdür. Çünkü Hazret-i Peygamber'in, "İslâm'ı her kime arzettiysem, mutlaka o duraklamıştır; Ebu Bekir müstesna, çünkü o, hiç tereddüt etmedi" dediği meşhurdur.

En güzel arkadaşlar? / 15.12.2020 / Kerem Önder

لَعَلَّكَ بَٰخِعٌ نَّفْسَكَ أَلَّا يَكُونُوا۟ مُؤْمِنِينَ  (Resûlüm!) Onlar iman etmiyorlar diye neredeyse kendine kıyacaksın! (Şuarâ 3) إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةً فَظَلَّتْ أَعْنَٰقُهُمْ لَهَا خَٰضِعِينَ Biz dilesek, onların üzerine gökten bir mucize indiririz de ona boyunları eğilip kalır. (Şuarâ 4) “Bu âyetlerde müşriklerin Kur’an’a inanmamalarından ve ona karşı gösterdikleri düşmanca tavırdan dolayı üzülen Hz. Peygamber ve müminler teselli edilmektedir (Kehf 18/6; Fâtır 35/8). Çünkü Peygamber’in görevi onları zorla iman ettirmek değil, Kur’an’ı tebliğ edip doğru yolu göstermektir (Nahl 16/82). 4. âyette ifade edildiği üzere Allah Teâlâ isteseydi inkârcıları iman ettirecek bir mûcize ve bir felâket göndererek onların boyun eğmelerini sağlardı. Ancak böyle bir zorlama imtihan hikmetine aykırıdır. Allah dünyayı, hayatı ve ölümü imtihan için yaratmıştır. İnsanın bu imtihanı kazanması serbest ve özgür iradesiyle Allah’a inanmasına ve itaat etmesine bağlıdır.” “Onlar Mekkeliler îman etmeyecekler diye sen Ey Resûlüm Muhammed, adetâ kendine kıyacaksın üzüntünden kendini katledeceksin. Buradaki “Lealle ” lâfzi “ işfak “ (acımak) içindir. Yani, “Bu üzüntüyü hafifletmek suretiyle kendine acı.” "Eğer İstesek gökten üzerlerine apaçık bir mucize" ve göz kamaştırıcı bir şekilde kudretimizin bir tecellisini "indiririz de" o vakit onların bu husustaki bilgileri kesin bir bilgi haline gelir ve kaçınılmaz olarak bu bilgiye sahip olurlar. Şu kadar var ki; bu husustaki bilgilerin nazarî olarak (akıl yolu ile) elde edilen bilgiler olmasını takdir etmişizdir. "Boyunları ona eğiliverirdi." Mücahid dedi ki: Burada "Boyunlar"dan kasıt, onların ileri gelenleridir. Nehhâs dedi ki: Boyunun ne demek olduğu dilde bilinen bir husustur, Mesela, "İnsanlardan bir boyun bana geldi" denilirken onların İleri gelenleri, reisleri bana geldi, denmek istenir. Katâde dedi ki: Yani eğer yüce Allah dilemiş olsaydı, boyun eğerek kabul etmek zorunda kalacakları bir mucize indirirdi ve hiç kimse aralarından bir masiyet işlemek kastıyla boynunu başka bir tarafa çevirmezdi. Bu âyetler, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)i, kendisine iman etmeyen kâfirlere karşı teselli etmekte ve onun, kâfirlerin iman etmelerini ne kadar istediğini beyan etmektedir Kullar iman edip etmemekte serbest bırakılmışlardır. Onları zorla iman ettirmeye Allah'tan başka kimsenin gücü yetmez. Eğer Allah dilerse bir mucize göndererek, iman etmeyenleri ister istemez boyun eğdirir. Ancak Allah, böyle bir şeyi dilememiştir. Zira bu, kulları kendi iradeleriyle başbaşa bırakmaya ters bir olaydır.”

Dilesek herkesi zorla iman ettiririz! / 08.12.2020 / Kerem Önder

اِنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسٰى   فَبَغٰى عَلَيْهِمْۖ  وَاٰتَيْنَاهُ مِنَ الْكُنُوزِ مَٓا اِنَّ مَفَاتِحَهُ لَتَنُٓوأُ بِالْعُصْبَةِ اُو۬لِي الْقُوَّةِۗ  اِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ   لَا تَفْرَحْ   اِنَّ اللّٰهَ لَا يُحِبُّ الْفَرِح۪ينَ  “Kârûn, Mûsâ’nın kavmindendi. O, gücüne dayanarak onlara haksızlık etmekteydi.  Biz ona öyle hazineler vermiştik ki sadece anahtarlarını güçlü kuvvetli bir ekip bile zor taşırdı.  Halkı ona şöyle demişti: "Sakın şımarma! Bil ki Allah şımarıkları sevmez.” (Kasas 76) Tefsirlerde Karun, Hz. Mûsâ’nın amcasının oğlu ve Firavun’un yüksek seviyede bir görevlisi olarak tanıtılmakta, İsrâiloğulları’na karşı zalimlik ve taşkınlık ettiği rivayet edilmektedir. Hz. Mûsâ’ya önce iman etmiş, fakat daha sonra hırsı ve kıskançlığı yüzünden ona karşı çıkmıştır. Rivayete göre İsrâiloğulları içinde dinî mâlûmatı en geniş olan kimseydi. İlmi ve servetiyle övünür, soydaşlarına karşı büyüklük taslardı. Ne var ki inançsızlığı, kibir ve gururu yüzünden helâk olup gitmiştir (Taberî, XX, 105-106; Şevkânî, IV, 179; İbn Âşûr, XX, 175; Karun’un topluma karşı baskıcı tutumu hakkında ayrıca bk. Ankebût 29/39-40) “Ekip” diye çevirdiğimiz usbe kelimesi, on yahut daha çok (kırka kadar) kişiden oluşan, birbirine sıkı sıkıya bağlı güçlü bir cemaat” anlamına gelmektedir (İbn Âşûr, XII, 222) “İbn Abbas'dan Karun'un Hazret-i Musa (aleyhisselâm)'nın, halaoğlu olduğu şeklinde rivayet de gelmiştir.  Karun'a, yakışıklılığından ötürü "münevver" denediği de rivayet edilmiştir ki o, İsrailoğulları içinde Tevrat'ı en çok okuyanlardandı. Fakat tıpkı Sâmirî gibi münafık idi. Ebu Omâme el-Râhilî, Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'in,  "O, Hazret-i Musa'nın ilahî kelamı dinlemek içın seçtiği yetmiş kişiden biri idi" dediğini rivayet etmiştir. Onun, "Şımarma; çünkü Allah şımaranları sevmez" ifadesi. Bundan murad, şımarma ve dünyaya tutunmadan dolayı, kendisine, onu ahiretten kesin olarak gafil kılacak olan bir halin arız olmamasını (istemedir).  Bazıları da şöyle demiştir: "Dünya ile ancak, ona razı olup da onda güven ve itminan bulan kimse şımarır. Ama, kendisinin pek yakında dünyadan ayrılacağını bilen kimse ise, onunla şımarmaz. Mütenebbî'nin söylediği şu söz ne güzeldir: "Kederlerin en şiddetlisi, bana göre, az sonra değişip gideceğini, sahibinin kesin olarak bildiği bir sürur ve neşe içinde bulunmadır." Bunu söyleyenin, Hazret-i Musa (aleyhisselâm) olduğu söylendiği gibi, bazıları da kavminin iman edenleri olduğunu söylemişlerdir. Hangisi olursa olsun; doğrusu, bu öğütte öyle bir muhteva vardır ki, şayet kabul etseydi daha fazlasına hiçbir ihtiyaç kalmazdı. Ama Karun, kabul etmekten kaçındı, hatta buna mukabil, nimetin nankörlüğünü artırarak, "Bu bana ancak, bende olan ilim sayesinde verildi" dedi. Bu hususta birkaç izah şekli bulunur: Katade, Mukatil ve Kelbi şöyle demiştir: "Karun, İsrailoğullarının, Tevrat'ı en iyi okuyanı idi. Bundan dolayı da "Bu bana ancak, ilmimin üstünlüğünden ve bunu hak etmemden dolayı verildi" dedi.

Karun gibi zengin olmak ister miydin? / 24.11.2020 / Kerem Önder

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟  إِن تَتَّقُوا۟ ٱللَّهَ  يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا  وَيُكَفِّرْعَنكُمْ سَيِّـَٔاتِكُمْ  وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ   وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ “Ey iman edenler! Eğer Allah´tan korkarsanız O, size iyi ile kötüyü ayırdedecek bir anlayış verir, suçlarınızı örter ve sizi bağışlar. Çünkü Allah büyük lütuf sahibidir.” (Enfâl 29) “Takva, Allah'ın Furkân Vermesine Vesile Olabilir                Ayette, "O, size (iyi ve kötüyü ayırdedecek) bir Furkân verir" ifadesi ile anlatılan husustur. Bu, "Allah sizinle kâfirlerin arasını ayırır" demektir. Lafız mutlak olarak zikredildiği için bu "Furkânı", mü'minlerle kâfirler arasında meydana gelen bütün ayırıcı vasıflar manasına hamletmek gerekir. Bundan dolayı diyoruz ki: Bu farklar ya dünya ya da âhiret halleri ile ilgilidir. Dünya halleri ile ilgili olanlar ise, ya kalbin halleri ile, yani bâtınî haller ile ilgili olur; ya da zahirî hallerle ilgili olur. Kalbin halleri ile ilgili olanlar ise şunlardır: a) Allah Teâla, hidayeti ve marifetullahı (Allah'ı bilmeyi), mü'minlere has kılmıştır. b) Allah yine inşirahı (iç genişliği ve gönül huzurunu) da müminlerin kalblerine vermiştir. Nitekim Allah Teâlâ, "Öyle ya, Allah'ın, göğsünde İslam için bir inşirah verdiği kimse, kalbini mühürlediği kişi gibi midir? Çünkü o, Rabbinden bir nur üzerindedir" (Zümer, 22) buyurmuştur. c) Münafık ve kâfirlerin kalbi öylesi kötü huylar ve âdi hallerle dolup taştığı halde; Allah Teâlâ, mü'minlerin kalblerinden ve gönüllerinden kini, öfkeyi, hasedi, hile ve tuzakları gidermiştir. İyi hallerin kalblerde doğmasının sebebi şudur: Kalb, Allah'a itaat etmekte nurlanınca, bütün karanlıklar ondan gider. Çünkü marifetullah (Allah'ı tanıyıp bilmek), bir nurdur. O kötü huylar ise adetâ birer zulmet, karanlıktır. Dolayısiyle nûr gelince, karanlık mutlaka zail olur. Zahirî hallerle ilgili olan bu farklar da şunlardır: Allah Teâlâ yüceliğini, fethini, muzafferiyetini ve yardımını müslümanlara tahsis etmiştir. Nitekim O: "Halbuki şeref, kuvvet ve galibiyet Allah'ındır, Resulünündür, mü'minlerindir" (Münafikûn, 8) ve "Çünkü O (Allah), bu dini diğer bütün dinlerden üstün kılacaktır" (Saf, 9) buyurmuştur. Kâfir ve fâsıkların hali ise, bunun aksinedir. Âhiret halleriyle ilgili farklara gelince, bunlar mükafaat, daimî menfaatlar, Allah ve melekleri tarafından ta'zim edilme bakımlarındandır. Bütün bu haller, âyetteki "Furkân"a dahildir. "Seyyiatın bağışlanması" ifadesi ile, dünyada iken "onların örtülmesi, saklı ve gizli kalması" manası; "mağfiret" ile de "ahirette tamamen bağışlanması" manası kastedilmiştir.

Furkan sahibi olmalısın! / 17.11.2020 / Kerem Önder

Bu mektûb, Mirzâ Bedî’uz-zemâna “rahmetullahi aleyh” yazılmışdır. Fakîrleri sevmek ve onlara iyilik etmek ve islâmiyyete uymak lâzım olduğu bildirilmekdedir:  Şerefli mektûbunuz ve latîf yazılarınız geldi. Allahü teâlâya hamd olsun! Okuyunca, fakîrlere sevginiz ve bağlılığınız anlaşıldı. Çünki bu sevgi, se’âdetin sermâyesidir. Onlar, Allahü teâlânın celîsleridir, hep Onunla birlikdedirler. [Buhârî ve Müslimdeki hadîs-i şerîfde, (Beni zikr ederken onunla berâberim) buyuruldu.] (Onlarla birlikde olanlar şakî olmaz) buyuruldu. Resûlullahın “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem”, kâfirlere gâlib gelmesi ve işlerin kolaylaşması için, muhâcirlerin fakîrleri hurmetine düâ buyurduğu bildirilmekdedir. Peygamberimiz “aleyhissalâtü vesselâm” muhâcirlerin fakîrlerinin şânlarını bildirmek için, (Saçları karışmış çok kimse vardır ki, kapılardan kovulurlar. Allahü teâlâya yemîn etseler, yemîn etdikleri şeyi elbette yaratıp verir) buyurdu. Ey mes’ûd insan! Kıymetli mektûbunuzda, (Dünyâ ve âhıretin sâhibi...) yazmışsınız. Bu söz, ancak Allahü teâlâ için söylenir. Elinden hiçbir şey gelmiyen bir köle, nasıl olur da, herhangi bir bakımdan sâhibi ile ortaklığı arayabilir? Sâhib olmak yolunu tutabilir? Hele âhıretde. İster hakîkat olarak, isterse mecâz olarak düşünülsün, mâlik ve sâhib yalnız Allahü teâlâdır. Hak teâlâ, kıyâmet günü, (Bugün, mülk kim içindir?) buyurur. Cevâb olarak yine kendisi, (Kahhâr, Gâlib olan bir Allah içindir) buyurur. O gün kullar için, korkudan sığınmakdan başka birşey yokdur. Pişmânlıkdan, şaşkınlıkdan başka birşey yapamazlar. Allahü teâlâ, o günün şiddetini, kulların sıkıntısının çokluğunu bildirmek için, Hac sûresinin birinci âyetinde meâlen, (O günün zelzelesi çok büyük şeydir. O gün kadınlar memedeki çocuklarını unuturlar. Hâmile hâtûnlar çocuklarını düşürürler. İnsanlar serhoş olmuşlar sanılır. Onlar serhoş değildir. Fekat, Allahü teâlânın azâbı çok şiddetlidir) buyuruldu. Fârisî iki beyt tercemesi: Sorulur o gün işlerden, sözlerden, Kalbi titrer Nebîlerin korkudan.  Enbiyânın şaşırdığı bir yerde, Günâhlara özr bulmak nerede?  Nasîhatların başı şudur ki, islâmiyyetin sâhibine “aleyhissalâtü vesselâmü vettehıyye” uymak lâzımdır. Resûlullaha uymıyanlar, âhıretde azâbdan kurtulamaz. Bundan sonra, dünyânın süslerine düşkün olmamak, varlığına ve yokluğuna aldırış etmemek lâzımdır. Çünki, Allahü teâlâ dünyâyı sevmez, ona kıymet vermez. Bunun için, kulun dünyâlığı olmakdansa, olmaması dahâ iyidir. Dünyânın kimseye fâide vermediğini ve elden çabuk çıkdığını herkes bilmekde, hattâ görmekdedir. Dünyânın malına, mevkı’ine düşkün olanların, bunlara kavuşmak için uğraşıp da, ânsızın hepsini bırakıp gidenlerin hâlini görerek ibret alınız! Allahü teâlâ, bizi ve sizi, Peygamberlerin en üstününe “aleyhi ve alâ âlihissalâtü vesselâm” uymakla şereflendirsin! Âmîn.

Nasihatlerin başı? - Mektubat şerhi, 74. Mektup / 10.11.2020 / Kerem Önder

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ  أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ  لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ  وَالْيَوْمَ الْآخِرَ  وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا  “Andolsun, Allah’ın Resûlünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” (Ahzap 21)  "Örnek"; "Kendisine uyulan örnek" anlamındadır. Kendisine uyulan ve haline bakılarak tesellide bulunulan ve böylelikle bütün fiillerinde kendisine uyulan, bütün halleri örnek alınarak teselli bulunulan kimsedir. Mesela, onun yüzü yaralanmış, azı dişi kırılmış, amcası Hamza öldürülmüş ve aç kalmıştır. Bütün bu hallerde onun sabırlı, ecrini Allah'tan bekleyen, Allah'a şükreden ve haline razı olan bir kimse olduğu görülmüş; onun başka bir haline şahit olunmamıştır. Enes b. Malik'in rivâyetine göre Ebû Talha şöyle demiş: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'a açlıktan dolayı şikâyette bulunduk ve herbirimiz karnına bağlamış olduğu birer taşı karnımızı açarak gösterdik. Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) ise karnını açtığında iki taş bağlamış olduğunu gördük. Tirmizî, IV, 585. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) yüzü yaralandığında şöyle buyurmuştu: "Allahım, kavmime mağfiret buyur, çünkü onlar bilmiyorlar." Buhârî, III, 1282, VI, 2539; Müslim, III, 1417; İbn Mâce, II, 1335; Müsned, I, 180, 427, 442, 453, 456;  "Allah'ı ve âhiret gününü ümid eden" âyeti hakkında Saîd b. Cübeyr dedi ki: Îmanı ile Allah'ın huzuruna çıkacağını uman ve yapılan işlerin karşılığının görüleceğini, öldükten sonra dirilişi tasdik eden kimseler için, demektir. Şöyle de açıklanmıştır: Âhiret gününde Allah'ın sevab ve mükâfatını uman kimseler için...” Kurtubi Tefsiri

Örnek İnsan: Muhammed aleyhisselam / 28.10.2020 / Kerem Önder

يُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ  بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ  فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا  وَفِي الآخِرَةِ   وَيُضِلُّ اللّهُ الظَّالِمِينَ  وَيَفْعَلُ اللّهُ مَا يَشَاء  “Allah, iman edenleri hem dünya hayatında hem de ahirette sabit bir sözle sağlamlaştırır, zalimleri ise saptırır. Ve Allah dilediğini yapar.” (İbrahim 27) “Kabir Suali Sırasında Mü'min İle Kâfir Ayetle ilgili, meşhur olan şöyle bir görüş daha bulunmaktadır: Bu ayet, kabirde iki meleğin sorgulaması ve bu sorgulama esnasında, Allah'ın mü'mine hak kelimeyi telkin edip, onu hak üzere sabit kılması hakkında nazil olmuştur. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'den ayeti hakkında, şöyle dediği rivayet edilmiştir: Kabirde, "Rabbin kim? Dinin ne? Peygamberin kim?" denildiğinde o, "Rabbim Allah, dinim İslâm, Peygamberim de Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)" der" dediği rivayet edilmiştir.  Allah onları, kabirde, dünya hayatında iken bu söze devam etmeleri sebebiyle sabit kılar, onlara kuvvet verir. Bu sözün, şöyle olan bir aklî izahı daha vardır: Ne zaman bir fiile çokça devam edilirse, bu halin akılda ve kalbte kök salması, daha güçlü ve kuvvetli olur. Binâenaleyh kulun, "Lâ ilahe illallah" zikrine; bunun hakikatlarını ve inceliklerini düşünmeye devam etmesi ne kadar mükemmel ve tam olursa, bu marifetullahın, ölümden sonra da aklında ve gönlünde kök salması daha güçlü ve daha mükemmel olur.  İbn Abbas şöyle demiştir: "Kim dünya hayatında kelime-i şehâdete çokça devam ederse, Allahü teâlâ, onu, kabirde bu şehâdet üzerinde sağlamlaştırır (tesbît) ve ona, bunu bizzat telkin eder." Bu ifâdede İbn Abbas, ahireti, "kabir" olarak tefsir etmiştir. Çünkü ölen kimse, ölüm ile, dünya ahkâmından da tamamen uzaklaşıp artık ahiret ahkâmına girmiş olur. Cenâb-ı Hak daha sonra, "Allah zalimleri saptırır" buyurmuştur. Yani, "O kötü kelimenin sabit bir kökü ve yükselmiş dalları yoktur. İşte zalim olan kötü kelime sahipleri de böyledir. Allah onları, ikramından uzaklaştırır. Sevabına nail olmaktan alıkor" demektir. Ayetteki "Allah zalimleri saptırır" buyruğu, "kâfirler kabirlerinde hesaba çekildiklerinde "bilmiyoruz" derler. Böyle derler, çünkü Allahü teâlâ onları şaşırtır. Cenâb-ı Hakk'ın "Allah ne dilerse yapar" buyruğu da, "Allah dilerse hidâyete erdirir, dilerse saptırır. Fiilinde, O'na kesinlikle itiraz yapılamaz" anlamındadır.” Razi Tefsir

Yalpalıyor musun, sabit misin? / 20.10.2020 / Kerem Önder

Korku ve eksiltmeyle sınanacaksın! / 13.10.2020 / Kerem Önder

فَذَكِّرْ  إِنَّمَا أَنتَ مُذَكِّرٌ  Artık sen öğüt ver! Sen ancak bir öğüt vericisin. لَّسْتَ عَلَيْهِم بِمُصَيْطِرٍ  Sen, onlar üzerinde bir zorba değilsin. إِلَّا مَن تَوَلَّى  وَكَفَرَ Ancak, kim yüz çevirir, inkâr ederse, فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ  Allah onu en büyük azaba uğratır. إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ  Şüphesiz onların dönüşü ancak bizedir. ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ  Sonra onların sorguya çekilmesi de sadece bize aittir.  (Ğâşiye 21-26) “Bil ki Allah Teâlâ, birliğinin ve Ahiretin doğruluğuna dair delilleri izah edince, Hz. Peygamber (a.s)'e, "Sen hemen hatırlat. Sen ancak bir hatırlatıcısın" buyurmuştur. Hz. Peygamber (s.a.s)'in hatırlatması ise, bu ve benzeri delilleri getirmek, bu deliller hususunda tefekküre teşvik etmek ve bunu terketmekten kişileri sakındırmakla olur ki, bu da, Allah Teâlâ tarafından Hz. Peygamber (s.a.s)'i hatırlatmaya, bu yolda, karşısına çıkan her türlü şeye göğüs germeye bir teşvik ve Hz. Peygamber (s.a.s)'in, başka şey için değil, ancak bunun için gönderildiğini beyandır. İşte bundan dolayı Cenâb-ı Hak, ''Sen ancak bir hatırlatıcısın" buyurmuştur. Zorba Değilsin: Keşşaf sahibi ayetteki, “Musaytır” kelimesine, "musallat kılınmış, hükümran" manalarını vermiştir ki, buna göre ayetin manası, Cenâb-ı Hakk'ın tıpkı, "Sen onların üzerinde bir zorba değilsin" (Kaf, 50/45) ayeti ile, "Sen insanları, mü'min olmaları için zorluyor musun?" (Yunus, 10/99) ayeti gibi olmuş olur. Bu kelimenin, Temîm lehçesine göre, tîn'ın fethasıyla, “Bimusaytara” şeklinde olması gerektiği de, ileri sürülmüştür. Çünkü Temîm lehçesine göre bu kelime müteaddidir. Buna göre mana, "Sen ancak, hatırlatma ile emrolundun. Ama, senin onlar üzerinde hükümran olmana, derken, onları kılıçtan geçirmene, yahut onları imana zorlamaya gelince hayır böyle yapamazsın" şeklinde olur. Bu manayı verenlere göre, bu ayeti, kıtal ayeti neshetmiştir. Bu, müfessirlerin tümünün görüşüdür. Bunun ne demek olduğu, Cenâb-ı Hakk'ın, "Yoksa onlar zorlayıcı mıdırlar?" (Tur, 52/37) ayetinin tefsirinde geçmişti. En Büyük Azab Denilmesinin Sebebi: 1) Bu, "kafirlerin azabı, bu noktaya ulaştı... Ki bu, en büyük azabtır. Zira, bunun dışındaki fasılın azabına gelince, bu azab, kafirinkinden daha düşüktür. İşte bundan dolayı Cenâb-ı Hak, "Biz, ona büyük azabı değil de, onlara mutlaka yakın azabtan taddıracağız..." (Secde, 32/21) buyurmuştur. 2) Bu, cehennemin en alt kısmında olan azab demektir. 3) En büyük azab, bazan, dünyada da gerçekleşebilir. Ve bu, kılıçtan geçirilme, çoluk çocuğun esir edilmesi, mallarının ganimet olarak alınması ile olur. Ama birinci görüş uygun ve doğruya daha yakındır.

Sadece öğüt ver ve düşündür. / 06.10.2020 / Kerem Önder

Sırf Allah rızası için kurulan bu kanalda, Kerem Önder Hocamızın bağımlılık yapan üslubuyla, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Akâid, Siyer ve Tasavvuf gibi İslam ilimlerinin özetini, hiç sıkılmadan ve zorlanmadan hızlı bir şekilde öğrenecek ve hayatınıza tatbik etmekle kalmayıp, etrafınızdaki insanlara da kolayca aktarabileceksiniz.

hubhopper

Kerem Önder

hubhopper